Vastu Tips : આજકાલના ઝડપી યુગમાં બાળકોના અભ્યાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત ન થઈ શકવી સામાન્ય સમસ્યા બની છે. અનેક માતાપિતાઓ કફાળે છે કે બાળકો ભણવામાં રસ નથી લેતા, પણ આ સમસ્યાનું ઉકેલ માત્ર શિક્ષણ પદ્ધતિમાં નહિ, ઘરના વાતાવરણ ( Atmosphere )અને ઊર્જામાં પણ છુપાયેલું છે. ભારતીય પરંપરા અને વાસ્તુ શાસ્ત્ર ( Vastu Tips ) અનુસાર, ઘરના નિશ્ચિત દિશા, પ્રવૃત્તિઓ અને ઉર્જાનું સંચાલન ( Energy Management )વ્યક્તિના વિચારધારાઓ અને કાર્યક્ષમતા પર મોટું અસર કરે છે. જો બાળક અભ્યાસમાં ધ્યાન નથી આપતું કે ભણવામાં રસ નથી લેતો, તો કેટલાક વાસ્તુ ઉપાયો દ્વારા એ સમસ્યાનો હલ લાવી શકાય છે.

અભ્યાસના રૂમની યોગ્ય દિશા રાખવી સૌથી પ્રથમ પગલું
Vastu Tips : વાસ્તુ શાસ્ત્ર અનુસાર, દરેક કામ માટે ઘરમાં ચોક્કસ દિશાઓનું મહત્વ છે. બાળકોના અભ્યાસ માટે ઉત્તમ દિશા ઉત્તર પૂર્વ (ઈશાન કોણ) અથવા પૂર્વ દિશા છે.
- જો તમે બાળકનો સ્ટડી રૂમ કે ટેબલ ઇશાન કોણમાં ગોઠવો છો, તો તેને સકારાત્મક ઊર્જાનો પરિપ્રેક્ષ્ય મળે છે.
- પૂર્વ દિશા નવી પ્રેરણા, તેજસ્વિતા અને વિચારશક્તિ આપતી હોય છે, જેથી બાળક વધારે ઉત્સાહથી અભ્યાસ કરે છે.
- ટેબલ પાસે નળ કે બાથરૂમ ન હોય તે ખાસ ધ્યાન રાખવું.
અભ્યાસ કરતી વખતે બાળકનું મુખ ઉત્તર કે પૂર્વ દિશામાં હોવું જોઈએ.( Vastu Tips ) દક્ષિણ અથવા પશ્ચિમ દિશા તરફ મુખ રાખવું નિવૃત્તિ તરફના સંકેત આપે છે અને એકાગ્રતા ઘટાડી શકે છે.
સ્ટડી રૂમમાં શુદ્ધતા અને જૂતાં-ચંપલથી મુક્ત વાતાવરણ રાખવું
વાસ્તુ શાસ્ત્ર જણાવે છે કે ત્યાં જ્યાં ભણવાનું કાર્ય થાય છે, તે જગ્યા સ્વચ્છ અને અવ્યવસ્થિત ન હોવી જોઈએ.
- રૂમમાં જો જૂતાં, ચંપલ અથવા ગંદકી હોય તો તે નકારાત્મક ઊર્જા પેદા કરે છે, જે બાળકના મનમાં મૂંઝવણ, થાક અને ઉદાસીનતા લાવે છે.
- એક વાર અભ્યાસના રૂમમાં ‘ક્લટટર ફ્રી’ વાતાવરણ બનાવો. ખાસ કરીને ટેબલ પર ગેરજરૂરી કાગળો, ભેગી ચીજવસ્તુઓ ન રાખવી.
- પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર ભણતી વખતે પગમાં ચંપલ-જૂતા ન પહેરવાથી પૃથ્વી તત્વનો સકારાત્મક સ્પર્શ બને છે, જે એકાગ્રતા વધારે છે.
સૂર્યોદય પહેલાં ઉઠવાની આદત અને તાજો ભોજન
શરીર અને મન બંને તંદુરસ્ત હોય તો જ અભ્યાસ માટે લાગણીજાળ રાખવી સરળ બને છે.
- વાસ્તુ શાસ્ત્ર અનુસાર સવારનું સમય એટલે બ્રહ્મમુહૂર્ત (પ્રભાતના 4:30થી 6:00 સુધીનો સમય). આ સમય સૌથી પવિત્ર અને ઉર્જાવાન ગણાય છે.
- જો બાળકને આ સમયે ઊઠવાની આદત પાડવામાં આવે, તો તેનું મન શાંત અને એકાગ્ર બને છે.
- તેમજ સવારે તાજા ખોરાકનો સેવન વધુ ઊર્જાવાન બનાવે છે. બેસી ગયેલું ખોરાક, દુર્ગંધવાળું દૂધ કે ઢાંસણ લીધેલી વસ્તુઓ બાળકના ચિત્તને બોજાયેલી બનાવે છે.
લીલાં શાકભાજીથી જોડાણ – બુદ્ધિશક્તિનું બળ
Vastu Tips : વિશેષ પ્રકારના આહાર પણ બાળકોના મન પર અસર કરે છે. વાસ્તુ શાસ્ત્રના આધારે, લીલા શાકભાજીનું સેવન વ્યક્તિમાં પ્રકાશ અને ચૈતન્ય લાવે છે.
- બાળકને લીલાં શાકભાજી – જેમ કે પાલક, મેથી, કોથમીર – ઘરમાંથી લેવા મોકલો, જેથી તે પ્રકૃતિ સાથે જોડાઈ શકે અને મગજ વધુ ઉર્જાવાન બને.
- લીલો રંગ પણ શાંતિ અને સંતુલનનું પ્રતિક છે, તેથી બાળકોના રૂમમાં લીલા રંગના તક્કિયા કે પણ ઉમેરવા યોગ્ય રહેશે.
રાશિ અને શુભ તત્વો સાથે જોડાણ – પીળો દોરો અને રુદ્રાક્ષનો ઉપયોગ
- વાસ્તુ અને જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ગુરુવારનો દિવસ શિક્ષણ, બુદ્ધિ અને વિકાસ માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ગુરુવારના દિવસે બાળકના જમણા હાથ પર પીળો દોરો બાંધવો એ શુભ માનવામાં આવે છે.
- પીળો રંગ બુદ્ધિ અને આત્મવિશ્વાસનું પ્રતિક છે, જે એકાદશી કે ગુરુવાર જેવા શુભ દિવસે બાંધવાથી વધુ અસરકારક રહે છે.
તેમજ, પાંચ મુખી રુદ્રાક્ષ – જે પાવન માનવામાં આવે છે – તેને પાણીમાં નાખીને તેનું પાણી બાળકને પીવડાવવાથી મગજને શાંતિ મળે છે અને ઊર્જા વધે છે.
અભ્યાસના રૂમમાં આ પ્રતિક ચિહ્નો ગોઠવો
Vastu Tips : વાસ્તુ શાસ્ત્ર અનુસાર અભ્યાસના રૂમમાં દૈવી શક્તિના અને પ્રેરણાદાયક ચિહ્નો પણ મનોવૃત્તિ બદલવામાં મદદરૂપ થાય છે:
- સરસ્વતી માતાની ફોટો પૂર્વ દિશામાં મુકવી
- કલમ અથવા પુસ્તકના મિનિચર મૂર્તિઓ ટેબલ પર મુકવી
- “Never Give Up” જેવા પ્રેરણાદાયક પંક્તિઓ ફ્રેમમાં લગાડવી

https://youtube.com/shorts/1C8OzH9vXPo
અભ્યાસ દરમિયાન સુગંધ અને મંત્ર
- અભ્યાસ શરૂ કરતાં પહેલા ઘરમાં ઘીનો દીવો કે ચંદનની અગરબત્તી પ્રજ્વલિત કરવી
- “ૐ ઐં સરસ્વત્યૈ નમઃ” મંત્રની 11 વાર ધ્વનિ પણ મગજને શાંત કરે છે
- લાંબા સમય સુધી ધ્યાન ન લાગે તો પોષણ યુક્ત નાશ્તો અને પાણીનું સેવન જરૂરી છે
ગાયત્રી મંત્ર અને યોગથી સાધે બૌદ્ધિક વૃદ્ધિ
Vastu Tips : દરરોજ ગાયત્રી મંત્રના 5થી 9 જાપ બાળકના આત્મવિશ્વાસ અને બુદ્ધિ બંનેમાં વધારો કરે છે. યોગમાં “બ્રહ્મરી પ્રાણાયામ” બાળકો માટે સૌથી વધુ ફાયદાકારક છે. આ યોગ શ્વાસ દ્વારા નર્વસ સિસ્ટમને શાંત કરે છે અને મગજને તાજગી આપે છે.
Vastu Tips : કેટલાક ઘરોમાં ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં ટોઇલેટ, પાથરું ગોઠવેલું હોય છે કે રખડેલી વસ્તું હોય છે. એ દિશા શિક્ષા અને બુદ્ધિનો સ્ત્રોત છે – તેને અશુદ્ધ બનાવવાથી બાળકો અભ્યાસથી દુર રહે છે.
- ઘરમાં ‘વાસ્તુ દોષ નિવારક યંત્ર’ અથવા પિરામિડ રાખી શકાય છે
- નકારાત્મક ઉર્જા દૂર કરવા માટે ઘરના મુખ્ય દ્વાર પાસે રોપાં, તુલસી વગેરે રાખવા જોઈએ
ઉપસંહાર: માતા-પિતા માટે અંતિમ સંદેશ
Vastu Tips : બાળકોને ભણવામાં રસ ન હોવો માત્ર શૈક્ષણિક સમસ્યા નથી, તે ઘરની ઊર્જા અને વાતાવરણ સાથે પણ સીધો સંબંધ ધરાવે છે. વાસ્તુ શાસ્ત્ર પરમ્પરાગત પદ્ધતિ છે જે શરીર, મન અને પર્યાવરણ વચ્ચેના સંતુલન દ્વારા જીવનમાં શાંતિ અને વૃદ્ધિ લાવે છે.
જો તમે અહીં આપેલા ઉપાયો ને સાચી શ્રદ્ધા અને નિયમથી અનુસરો, તો માત્ર બાળક નહીં, પણ આખું પરિવાર શિક્ષણ અને આત્મવિશ્વાસની નવી દિશામાં આગળ વધી શકે છે.