Surat : સુરત શહેરમાંથી ઊંડકાઈથી ખુલાસો થઈ રહેલા મોટાપાયે ( Surat ) હવાલા કૌભાંડમાં Enforcement Directorate ( ED ) દ્વારા સતત ચોથા દિવસે પણ તપાસ યથાવત્ રાખવામાં આવી હતી. 100 કરોડથી વધુના આ ગેરકાયદેસર ક્રિપ્ટોકરન્સી-USDT હવાલા કૌભાંડમાં ( Scandal ) અનેક શંકાસ્પદ લિંકો સામે આવી રહ્યા છે. ક્રિપ્ટો કરન્સી દ્વારા હવાલા મારફતે મોટા પાયે કાળો નાણો વિદેશે મોકલવામાં આવતો હોવાનું ખુલ્યું છે. મહત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે ED હવે આંગડિયા ટ્રાન્ઝેક્શન્સની વિગતવાર ( Surat ) છાણબિણ શરૂ કરી છે, જેમાં 1 અને 10 રૂપિયાની નોટના ફોટા સાથેની આંગડિયા સ્લીપ પણ એક મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ ( Document ) તરીકે સામે આવી છે.
ક્રિપ્ટો અને હવાલા કનેક્શન
આ સમગ્ર કૌભાંડમાં Tether ( USDT ) જેવો Virtual Digital Asset વપરાયો હતો. USDT એક સ્ટેબલકોઈન છે જે ડોલર સાથે સંકળાયેલો હોય છે અને જેને દેશની બહાર નાણાં મોકલવા માટે ( Surat ) કાયદેસર ઉપયોગ નહીં પરંતુ હવાલા પદ્ધતિથી કાળો ધંધો ચલાવવા માટે વપરાયો હતો. આવા ક્રિપ્ટો ટ્રાન્ઝેક્શનમાં વ્યક્તિઓ પોતાના મોબાઈલ ફોન અને વેબસાઇટ્સ થકી ટ્રાન્ઝેક્શન ( Transaction ) કરતા હોય છે જેનું કોઈ સીધું ટ્રેલ સામાન્ય રીતે ન મળતું હોય, પરંતુ EDએ એવી ટેક્નોલોજી અને ઈલેક્ટ્રોનિક ડેટા એનાલિસિસના આધારે ટ્રેકિંગ કરી શકી છે.
https://youtube.com/shorts/yKlsTSZ0n4o?si=M9ZSHyvN8LC6w4h5
https://dailynewsstock.in/gujarat-red-alert-rain-farmers-system-arrange/
‘Office Private’ WhatsApp ગ્રુપ : કૌભાંડનો પર્દાફાશ
EDની તપાસમાં એક ખાસ WhatsApp ગ્રુપ “Office Private” સામે આવ્યું છે. આ ગ્રુપમાં હવાલાની સઘન હિસાબી વિગતો શેર થતી હતી. દરેક દિવસે કેટલા રૂપિયા ક્યા પરસનના નામે મોકલ્યા, ક્યા શહેરમાં પહોંચ્યા, આંગડિયા કોને મળ્યા, વગેરે વિગત દિવસોનાં અંતે આ ગ્રુપમાં અપલોડ ( Upload ) થતી હતી. હવાલા ( Surat ) ધંધાના ડ્રાફ્ટિંગ અને કલેક્શન બંનેની માહિતી અહીંથી મળતી હતી, જે હવે EDના હાથમાં છે. આ ગ્રુપનાChats, મેસેજીસ અને સ્લીપ ફોટાઓથી EDને ઘણી ઇનસાઇટ મળી રહી છે.
આંગડિયા ટ્રાન્સફરના નવા જોગવાઇઓ
EDને મળેલી માહિતી મુજબ આંગડિયા પદ્ધતિથી ફિઝિકલ નોટ્સ ( Physical notes ) પણ મોકલવામાં આવતી હતી. આમાં ખાસ કરીને 1 રૂપિયાની અને 10 રૂપિયાની નોટોને ટોકન તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતી હતી, જેમનું ફોટોગ્રાફ આંગડિયા સ્લીપ સાથે મોકલવામાં આવતું હતું. ઉદાહરણ તરીકે, જો 1 રૂપિયાની ( Surat ) પાંચ નોટ અને 10 રૂપિયાની ત્રણ નોટની સાથે કોઈ ચોક્કસ કોડ લખેલો હોય, તો એ પૈસા લેનાર વ્યક્તિ માટે સંકેતરૂપ બની જતા. આ અનોખી પદ્ધતિ હવાલાની ઓળખ difficult બનાવતી હતી, પણ EDએ આ કોડિંગ સિસ્ટમ પણ હવે ડીકોડ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે.
સુરતના વેપારીઓ પણ સંદિગ્ધ
આ કેસમાં EDને ઘણા વેપારીઓના નામ પણ મળ્યા છે, જેમણે મોટા પાયે રૂપિયા કથિત રીતે હવાલા મારફતે વિદેશ મોકલ્યા છે. સુરતના ટેક્સટાઇલ અને ડાયમંડ સેક્ટરમાં કામ કરતા કેટલાક નાંમદાર વ્યવસાયિકોની તપાસ ચાલી રહી છે. આવા વેપારીઓ પોતાના રોજિંદા ધંધાથી થતાં નફામાંથી ( Surat ) કે કાળા નાણાંમાંથી રૂબલ, યેન, યુરો કે ડોલર ખરીદી USDTમાં કન્વર્ટ ( Convert ) કરતા અને પછી તેને ક્રિપ્ટો એક્સચેન્જો મારફતે બહાર મોકલતા.
EDના દરોડા યથાવત
પહેલા દિવસે સુરતના વિવિધ વિસ્તારોમાં છાપામાર કાર્યવાહીના ત્રણ સ્થળો હતા, જયારે બીજા દિવસે આ સંખ્યા વધીને 9 થઈ હતી. ચોથા દિવસે પણ સુરત અને આસપાસના વિસ્તારોમાં વિવિધ આંગડિયા દફ્તરો, વ્યાવસાયિક ઓફિસો અને રહેણાક મકાનો પર તપાસ યથાવત્ છે. EDની ટીમે ડિજિટલ ( Surat ) ડિવાઈસીસ, મોબાઈલ ફોન, લેપટોપ, ડાયરીઝ અને ફિઝિકલ નોટબૂક્સ જપ્ત કરી છે. કેટલાક USB અને pen-drivesમાંથી પણ મહત્વપૂર્ણ માહિતી મળી હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે.
ડિજિટલ ફોરેન્સિક અને કાયદેસર કાર્યવાહી
ED હવે તમામ ડેટાને ડિજિટલ ફોરેન્સિક એક્સપર્ટના સહકારથી વિશ્લેષણ કરી રહી છે. Hawala ટ્રાન્ઝેક્શન્સના ડિજિટલ પુરાવા, આંગડિયા ટેક્સ્ટ મેસેજીસ, ક્રિપ્ટો વોલેટ એક્ટિવિટીઝ અને WhatsApp કે ટેલિગ્રામ ગ્રુપ્સના બેકઅપ સહિત તમામ ડેટા EDની રડારમાં છે. તપાસની એક નવી દિશામાં પોલીસે ( Surat ) ભારતીય Kripto Regulatory Guidelines ના ભંગનો પણ અભ્યાસ શરૂ કર્યો છે.
કૌભાંડના ગાંઠિયા હવે ખૂલે
EDના સૂત્રોના જણાવ્યા પ્રમાણે હજુ સમગ્ર કૌભાંડની અંદર કાર્યરત નેટવર્કના તમામ પાયા સામે આવ્યા નથી. આ અંદાજે 100 કરોડનું કેિસ હોવા છતાં, તેની પાછળનું નેટવર્ક ખૂબ જ ( Surat ) વિસ્તૃત છે. અત્યાર સુધીમાં કુલ 12 લોકોની પૂછપરછ થઈ છે અને 3 વ્યક્તિઓને નોંધપાત્ર રીતે શંકાસ્પદ માનવામાં આવી રહી છે. આગામી દિવસોમાં કેટલીક ધરપકડ થવાની શકયતા છે.
આ કેસ માત્ર હવાલાની જ નહીં પરંતુ કાયદેસર વ્યવસ્થાના પણ અનેક પાસાઓ ખુલાસે કરી રહ્યો છે. ક્રિપ્ટોકરન્સીનો ગેરકાયદેસર ઉપયોગ, આંગડિયા પદ્ધતિ અને ડિજિટલ ( Surat ) પદ્ધતિઓનો દુરુપયોગ — આ બધાને કારણે સુરત જેવું વિકાસશીલ શહેર એક મોટા કૌભાંડનું કેન્દ્ર બની રહ્યું છે. EDની ટીમે આ કેસને એક મજબૂત દિશામાં આગળ ધપાવવાનું નક્કી કર્યું છે અને આગામી દિવસોમાં આ કૌભાંડના વધુ many layers ખુલવાની શક્યતા છે.
