jail : દિલ્હીની જેલોમાં ( jail ) ભીડભાડ એક ગંભીર સમસ્યા બની ગઈ છે. હાલમાં રાજધાનીની ( capital ) ૧૬ જેલોમાં ૧૦,૦૦૦ કેદીઓની ક્ષમતા સામે લગભગ ૧૯,૦૦૦ કેદીઓ બંધ છે. આ સ્થિતિ ત્યારે છે જ્યારે 2023માં 1,000થી વધુ અન્ડરટ્રાયલ ( under trail ) કેદીઓને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.
https://dailynewsstock.in/2025/03/29/solar-panel-farmer-solar-energy/
Jail : 16 જેલોમાં 10,000 કેદીઓની ક્ષમતા સામે લગભગ 19,000 કેદીઓ બંધ
jail : દિલ્હીની જેલોમાં ( jail ) ભીડભાડ એક ગંભીર સમસ્યા બની ગઈ છે. હાલમાં રાજધાનીની ( capital ) ૧૬ જેલોમાં ૧૦,૦૦૦ કેદીઓની ક્ષમતા સામે લગભગ ૧૯,૦૦૦ કેદીઓ બંધ છે. આ સ્થિતિ ત્યારે છે જ્યારે 2023માં 1,000થી વધુ અન્ડરટ્રાયલ ( under trail ) કેદીઓને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.
દિલ્હી સરકારે ( delhi goverment ) વિધાનસભા ( vidhansabha ) સત્ર દરમિયાન જેલોની ( jail ) સ્થિતિ અંગે એક વિગતવાર અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો, જેમાં તિહાર ( tihar ) , મંડોલી અને રોહિણી જેલોમાં કેદીઓની સંખ્યા ચિંતાજનક રીતે વધારે હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. કેટલીક જેલોમાં તેમની ક્ષમતા કરતા પાંચ ગણા વધુ કેદીઓ હોય છે. કેટલીક જેલોમાં તેમની ક્ષમતા કરતા પાંચ ગણા વધુ કેદીઓ હોય છે.
તિહાર જેલમાં સૌથી વધુ કેદીઓ છે
તિહાર જેલ ( jail ) નંબર ૧ ની હાલત સૌથી ખરાબ છે. આ જેલની ક્ષમતા ફક્ત ૫૬૫ કેદીઓની છે, પરંતુ માર્ચ ૨૦૨૫ના ડેટા મુજબ, અહીં ૨,૪૩૬ કેદીઓ બંધ છે. તેવી જ રીતે, તિહાર જેલ નંબર 4 માં, 740 કેદીઓને બદલે, 3,244 કેદીઓને રાખવામાં આવ્યા છે.
મંડોલી જેલના (jail ) કેટલાક પરિસરમાં કેદીઓની સંખ્યા પ્રમાણમાં ઓછી છે. ઉદાહરણ ( example ) તરીકે જેલ નંબર ૧૫, જેમાં ફક્ત ઉચ્ચ સુરક્ષાવાળા કેદીઓ રહે છે, તેમાં ૨૪૮ કેદીઓની ક્ષમતા છે પરંતુ ત્યાં ફક્ત ૧૦૮ કેદ છે. તેવી જ રીતે, જેલ નંબર ૧૪ અને ૧૬ માં પણ તેમની ક્ષમતા કરતા ઓછા કેદીઓ છે.
કારાવાસ હેઠળના કેદીઓની સંખ્યા આઠ ગણી વધુ છે
દિલ્હીની જેલોમાં અન્ડરટ્રાયલ કેદીઓની સંખ્યા દોષિત કેદીઓ કરતાં લગભગ આઠ ગણી વધારે છે. ૨૦૨૪ ના અંત સુધીમાં, જ્યારે ૧૭,૧૧૮ અંડરટ્રાયલ કેદીઓ હતા, ત્યારે ફક્ત ૨,૨૩૫ દોષિત કેદીઓ હતા. છેલ્લા પાંચ વર્ષથી આ સંખ્યા સતત વધી રહી છે.
જેલોમાં સુરક્ષા વ્યવસ્થા કડક કરવામાં આવી છે
કેદીઓની વધતી સંખ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને જેલ પ્રશાસને સુરક્ષા પગલાં પણ વધારી દીધા છે. તિહાર જેલમાં ( jail ) ત્રણ હાર્મોનિયસ કોલ બ્લોકિંગ સિસ્ટમ ( T-HCBS ) ટાવર અને મંડોલી જેલમાં એક સિસ્ટમ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. તિહારમાં 15 મોબાઇલ જામર લગાવવામાં આવ્યા છે.
દિલ્હીની જેલોમાં કુલ ૭,૫૪૯ સીસીટીવી કેમેરા ( cctv camera ) લગાવવામાં આવ્યા છે, જેનો અર્થ એ થયો કે સરેરાશ દર ૫ કેદીઓ પર ૨ કેમેરા દ્વારા નજર રાખવામાં આવે છે. ૧૫ ડીપ સર્ચ મેટલ ડિટેક્ટર, ૬૧૦ બોડી-વોર્ન કેમેરા ( body warn camera ) અને ૨૩ એક્સ-રે બેગેજ સ્કેનર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. જેલોમાં હિંસા અટકાવવા માટે CRPF, ITBP અને તમિલનાડુ સ્પેશિયલ પોલીસની ( police ) ક્વિક રિએક્શન ટીમો તૈનાત કરવામાં આવી છે.દિલ્હીની જેલોમાં અન્ડરટ્રાયલ કેદીઓની સંખ્યા દોષિત કેદીઓ કરતાં લગભગ આઠ ગણી વધારે છે. ૨૦૨૪ ના અંત સુધીમાં, જ્યારે ૧૭,૧૧૮ અંડરટ્રાયલ કેદીઓ હતા, ત્યારે ફક્ત ૨,૨૩૫ દોષિત કેદીઓ હતા. છેલ્લા પાંચ વર્ષથી આ સંખ્યા સતત વધી રહી છે.
https://youtube.com/shorts/nXIVrnM1ksQ
નવી જેલ બનાવવાની યોજના
દિલ્હીમાં નરેલા અને બાપ્રોલામાં નવા જેલ સંકુલ બનાવવાનું આયોજન છે. આ પ્રોજેક્ટ માટે ડીડીએએ 40 એકર જમીન આપી છે. દ્વારા ફાળવવામાં આવ્યું છે. પ્રથમ તબક્કામાં, 256 કેદીઓની ક્ષમતા ધરાવતી ઉચ્ચ સુરક્ષાવાળી જેલ બનાવવામાં આવશે. તેનું બાંધકામ આગામી 6 મહિનામાં શરૂ થશે અને 2 વર્ષમાં પૂર્ણ થશે. બાપ્રોલા જેલ માટે જમીન ફાળવણી હજુ સુધી ડીડીએ દ્વારા કરવામાં આવી નથી.
બજેટમાં વધારો: ખર્ચમાં ભારે વધારો
કેદીઓની સંખ્યાની સાથે જેલ ( jail ) વહીવટનો ખર્ચ પણ વધી રહ્યો છે. વર્ષ ૨૦૧૯-૨૦માં જેલનું બજેટ ૪૯૦ કરોડ રૂપિયા હતું. વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪માં તે વધીને ૫૯૫ કરોડ રૂપિયા થયું.દિલ્હીની જેલોમાં કુલ ૭,૫૪૯ સીસીટીવી કેમેરા ( cctv camera ) લગાવવામાં આવ્યા છે, જેનો અર્થ એ થયો કે સરેરાશ દર ૫ કેદીઓ પર ૨ કેમેરા દ્વારા નજર રાખવામાં આવે છે. ૧૫ ડીપ સર્ચ મેટલ ડિટેક્ટર, ૬૧૦ બોડી-વોર્ન કેમેરા ( body warn camera ) અને ૨૩ એક્સ-રે બેગેજ સ્કેનર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. જેલોમાં હિંસા અટકાવવા માટે CRPF, ITBP અને તમિલનાડુ સ્પેશિયલ પોલીસની ( police ) ક્વિક રિએક્શન ટીમો તૈનાત કરવામાં આવી છે.
