Internet : ભારતની ટેલિકોમ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં ફરી એકવાર મોટો ફેરફાર જોવા મળી રહ્યો છે. અત્યાર સુધી ( Internet ) જેમાં ગ્રાહકોને દૈનિક ડેટા ( Internet ) મળતું હતું – જેમ કે 1.5 GB પ્રતિ દિવસ અથવા 2 GB પ્રતિ દિવસ – હવે એ પદ્ધતિ બદલાઈ રહી છે. હવે મોબાઈલ યુઝર્સ ( Users ) માટે એક નવો કન્સેપ્ટ આવી રહ્યો છે: કલાકના આધાર પર ઇન્ટરનેટ ડેટા.
ટેલિકોમ ક્ષેત્રે અગ્રગણ્ય કંપનીઓ રિલાયન્સ Jio અને Bharti Airtelએ 11 રૂપિયામાં 1 કલાક માટે 10 GB હાઇ સ્પીડ ડેટાનો પ્લાન ( Plan ) લોન્ચ કર્યો છે. આ પ્રકારનો પ્લાન એ યુઝર્સ માટે ખાસ ( Internet ) ફાયદાકારક બની શકે છે, જેમને ટૂંકા સમય માટે વધુ ડેટાની જરૂરિયાત રહેતી હોય. તરીકે, જ્યારે કોઈને મોટી ફાઇલ ડાઉનલોડ કરવી હોય, OTT પર HD કન્ટેન્ટ જોવા મળે, કે પછી Zoom Call જેવી હાઇ બેન્ડવિડ્થ સર્વિસનો ઉપયોગ કરવો હોય ત્યારે આવો પ્લાન ખૂબ ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે છે.
શું છે આ 11 રૂપિયાનો પ્લાન?
Jio અને Airtel બંનેએ જે પ્લાન લોન્ચ કર્યો છે તેમાં, માત્ર 11 રૂપિયામાં ગ્રાહકોને 10 GB હાઇ સ્પીડ ડેટા મળશે, જેનો વપરાશ માત્ર 1 કલાકની અંદર જ શક્ય રહેશે. એટલે કે, જો તમે ( Internet ) માત્ર 15 મિનિટમાં 1 GB ડેટા વાપરી લો, તો બાકીની 9 GB પણ 1 કલાકના અંતે સમાપ્ત ( Finished ) ગણાશે. આ પ્લાન હાલ એક એડ-ઓન (Add-on) ડેટા પ્લાન તરીકે ઉપલબ્ધ છે, એટલે કે મેન પ્લાનમાં તે જોડાઈ શકે છે.
https://youtube.com/shorts/XRRQipvh-pU?si=B45YYklJOthGsIH_

https://dailynewsstock.in/2025/02/18/gujarat-rape-girls-students-teacher-birthday-celebration/
કેમ આ મહત્વપૂર્ણ છે?
આ પ્લાન માત્ર એક સસ્તી ઓફર નથી, પરંતુ ભારતીય ટેલિકોમ માર્કેટમાં ( Market ) એક નવી દિશાની શરૂઆત છે. અત્યાર સુધી ભારતમાં મોટાભાગે “દૈનિક ડેટા લિમિટ” આધારિત પ્લાન ચાલી રહ્યા હતા. પરંતુ હવે, કલાકના હિસાબે ડેટા આપવા જેવી પદ્ધતિ ટેલિકોમ કંપનીઓ તરફથી અપનાવવામાં ( Internet ) આવી રહી છે. આ પદ્ધતિ ઘણા રીતે વધુ લવચીક ( Flexible ) ગણાવી શકાય – ખાસ કરીને એવા યુઝર્સ માટે જેમણે દરરોજ ઘણો ડેટા વાપરવો હોય એ નહી, પણ જો હફ્તામાં 2-3 વખત ભારે ઇન્ટરનેટ વાપરવાનું હોય, તો આવા યુઝર્સ માટે કલાક આધારિત પ્લાન વધુ અર્થપૂર્ણ સાબિત થાય.
ગ્રાહકો માટે લાભ કે નુકસાન?
આ પ્રશ્ન ખૂબ જ મહત્વનો છે. સામાન્ય રીતે તો સાંભળતા એ લાગે છે કે 11 રૂપિયામાં 10 GB ડેટા મળશે, તો એ તો બહુ સસ્તું છે. પરંતુ અહીં સમજવાની વાત છે કે આ ડેટાનું ( Internet ) વપરાશ માત્ર 1 કલાક માટે માન્ય છે. એટલે કે, જો ગ્રાહક યોગ્ય રીતે પ્લાનને સમયે વાપરી શકે તો એને ઘણો લાભ થઇ શકે છે. પરંતુ જો સમયનું ધ્યાન ન રાખવામાં આવે તો બાકીની રહેલી ડેટા MB/GB વ્યર્થ થઇ જશે.
યુઝર્સ માટે આ પ્લાન લાભદાયક છે:
- જ્યારે કોઈને ટૂંકા સમય માટે મોટો ડેટા વાપરવો હોય.
- ઓફિસનું કામ હોય કે મોટી ફાઇલ ડાઉનલોડ કરવી હોય.
- મોબાઇલ હોટસ્પોટથી કોઈ Movie અથવા Game ડાઉનલોડ કરવી હોય.
- ઈન્ટરનેટની continuity જરૂરી હોય તો દરેક દિવસનો પ્લાન નહીં લેતાં કલાક આધારિત પ્લાન વધુ સારું.

પરંતુ નીચેની સ્થિતિમાં નુકસાનકારક બની શકે છે:
- જો તમે પ્લાન એક્ટિવ કરી ને ઈન્ટરનેટ ઉપયોગ શરૂ કરતા મોડું કરો.
- જો સમય પૂરો થઇ જાય અને તમે ડેટાનું પૂરું ઉપયોગ ના કરી શકો.
- જો તમારા માટે સતત અને હંમેશાં ઇન્ટરનેટ ઉપયોગ જરૂરી હોય, તો રેગ્યુલર ડેઇલી પ્લાન વધુ સારો રહેશે.
શા માટે ટેલિકોમ કંપનીઓ બદલાવ લાવી રહી છે?
ટેલિકોમ કંપનીઓ માટે સૌથી મોટો પડકાર છે – ડેટાની કિંમત અને ઉપયોગ વચ્ચે સંતુલન. ભારતમાં દુનિયાની સૌથી ઓછી દરે ઇન્ટરનેટ ડેટા ( Data ) ઉપલબ્ધ છે. જોકે ગ્રાહકોની ( Internet ) સંખ્યા અને સ્પર્ધાના કારણે કંપનીઓ પર મારો ઘણો પડી રહ્યો છે. એવી સ્થિતિમાં, કલાકના આધારે ડેટા વેચવાથી કંપનીઓને ગ્રાહકોના યૂઝેજ પેટર્ન મુજબ વ્યાજબી કમાણી કરી શકાય છે.
સાથે જ, કંપનીઓ માટે આ પ્લાન વધુ ટેક્નિકલ ડેટા કન્ટ્રોલ પણ આપે છે. જેમ કે, Peak Hoursમાં આવા પ્લાન લાવવામાં આવી શકે, જેથી નેટવર્ક પર વધુ લોડ ના પડે.
શું આવી જશે નવા કાયદા?
જ્યારે ટેલિકોમ કંપનીઓ કલાક આધારિત પ્લાન લાવી રહી છે, ત્યારે ટ્રાઈ (TRAI – Telecom Regulatory Authority of India) પણ આ દિશામાં ધ્યાન આપી રહી છે. શક્ય ( Internet ) છે કે આવનારા સમયમાં TRAI આ નવા પ્લાનો અંગે નવી ગાઈડલાઇન બહાર પાડે કે જે ગ્રાહકોની સુરક્ષા અને પારદર્શકતાને ધ્યાનમાં રાખી બનાવવામાં આવશે.
11 રૂપિયામાં 10 GB ડેટાનો પ્લાન જોઈને ઘણાને Initially આશ્ચર્ય થશે, પણ તેનો સમય આધારિત મર્યાદિત ઉપયોગ તેને ખાસ બનાવે છે. જે ગ્રાહકો ઈન્ટરનેટનો સારો ઉપયોગ ( Internet ) સમયસર કરી શકે છે, તેમના માટે આ પ્લાન ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થશે. જોકે, નિયમિત ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓ માટે હજુ પણ દૈનિક ડેટા પ્લાનો વધુ યોગ્ય રહેશે.
ટેલિકોમ ઈન્ડસ્ટ્રી હવે નવા યુગમાં પ્રવેશી રહી છે – જ્યાં ગ્રાહકના વર્તન અને ટેકનોલોજી બંનેને ધ્યાનમાં રાખીને નવા પ્રકારના પ્લાન બનાવાશે.
તો હવે ભવિષ્યમાં, પ્લાન પસંદ કરતાં પહેલાં માત્ર ડેટાની માત્રા નહિ, પણ સમયનો પણ પૂરો ખ્યાલ રાખવો પડશે!