india : વસ્તી ગણતરી ( population ) ની સમગ્ર પ્રક્રિયા ૧ માર્ચ, ૨૦૨૭ સુધીમાં પૂર્ણ થશે, જે લગભગ ૨૧ મહિનામાં પૂર્ણ થશે. વસ્તી ગણતરીનો પ્રાથમિક ડેટા ( data ) માર્ચ ૨૦૨૭માં જાહેર થઈ શકે છે, જ્યારે વિગતવાર ડેટા જાહેર કરવામાં ડિસેમ્બર ૨૦૨૭ સુધીનો સમય લાગશે. આ પછી, લોકસભા ( loksabha ) અને વિધાનસભા ( vidhansabha ) બેઠકોનું સીમાંકન ૨૦૨૮ સુધીમાં શરૂ થઈ શકે છે.
india : દેશ લાંબા સમયથી વસ્તી ગણતરીની રાહ જોઈ રહ્યો હતો અને આખરે સમય આવી ગયો છે જ્યારે આ પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે. ગૃહ મંત્રાલયે સોમવારે વસ્તી ગણતરી અધિનિયમ, ૧૯૪૮ હેઠળ વસ્તી ગણતરી અને જાતિ વસ્તી ગણતરી સંબંધિત સત્તાવાર ગેઝેટ સૂચના જારી કરી. આ પછી, હવે વસ્તી ગણતરી સંબંધિત વિવિધ એજન્સીઓ સક્રિય થશે. પહેલા સ્ટાફની નિમણૂક, તાલીમ, ફોર્મેટની તૈયારી અને ક્ષેત્રીય કાર્યનું આયોજન કરવામાં આવશે. દેશમાં પહેલીવાર વસ્તી ગણતરી અને જાતિ વસ્તી ગણતરી એક સાથે કરવામાં આવી રહી છે.
https://youtube.com/shorts/wIXdo_aCUvQ?feature=shar
https://dailynewsstock.in/weather-gusts-farmer-scattered-cold-rain/
કોરોના રોગચાળાને કારણે વિલંબ
india : જોકે ભારતમાં દર ૧૦ વર્ષે વસ્તી ગણતરી કરવામાં આવે છે, જેના દ્વારા દેશની વસ્તી, સામાજિક-આર્થિક સ્થિતિ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવે છે. વસ્તી ગણતરી એ વિશ્વની સૌથી મોટી વહીવટી કવાયતોમાંની એક છે, જે ગૃહ મંત્રાલય હેઠળના રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને વસ્તી ગણતરી કમિશનરની કચેરી દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે. કોરોના રોગચાળાને કારણે 2021 માં યોજાનારી વસ્તી ગણતરી મુલતવી રાખવામાં આવી હતી અને હવે તે 2025 માં શરૂ થઈ રહી છે. આ કારણે, હવે વસ્તી ગણતરી વર્તુળ પણ બદલાઈ ગયું છે અને આ પછી આગામી વસ્તી ગણતરી 2035 માં હાથ ધરવામાં આવશે.
india : વસ્તી ગણતરી ( population ) ની સમગ્ર પ્રક્રિયા ૧ માર્ચ, ૨૦૨૭ સુધીમાં પૂર્ણ થશે, જે લગભગ ૨૧ મહિનામાં પૂર્ણ થશે. વસ્તી ગણતરીનો પ્રાથમિક ડેટા ( data ) માર્ચ ૨૦૨૭માં જાહેર થઈ શકે છે,
india : આ વખતે વસ્તી ગણતરી પ્રક્રિયા બે તબક્કામાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. પ્રથમ તબક્કો 1 ઓક્ટોબર, 2026 સુધીમાં પૂર્ણ થશે, જ્યારે બીજો અને અંતિમ તબક્કો 1 માર્ચ, 2027 સુધીમાં પૂર્ણ થશે. આ માટે, 1 માર્ચ, 2027 ની મધ્યરાત્રિને સંદર્ભ તારીખ તરીકે ગણવામાં આવશે, એટલે કે, તે સમયે દેશની વસ્તી અને સામાજિક સ્થિતિનો આંકડો ગમે તે હોય, તે જ રેકોર્ડમાં નોંધવામાં આવશે. આ દિવસથી, આંકડા જાહેરમાં આવવાનું શરૂ થશે. જમ્મુ અને કાશ્મીર, લદ્દાખ અને ઉત્તરાખંડ જેવા હિમાલયી અને ખાસ ભૌગોલિક સ્થિતિવાળા રાજ્યોમાં, આ પ્રક્રિયા અન્ય રાજ્યો કરતા પહેલા ઓક્ટોબર 2026 સુધીમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. આ નિર્ણય હવામાનની મુશ્કેલીઓ અને આ વિસ્તારોમાં દુર્ગમ વિસ્તારોને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવ્યો છે. આ રાજ્યો માટે 1 ઓક્ટોબર, 2026 ને સંદર્ભ તારીખ તરીકે ગણવામાં આવશે.
વસ્તી ગણતરી પછી સીમાંકન
india : જનગણતરીની સમગ્ર પ્રક્રિયા 1 માર્ચ, 2027 સુધીમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે, જે લગભગ 21 મહિનામાં પૂર્ણ થશે. વસ્તી ગણતરીનો પ્રાથમિક ડેટા માર્ચ 2027 માં જાહેર થઈ શકે છે, જ્યારે વિગતવાર ડેટા જાહેર કરવામાં ડિસેમ્બર 2027 સુધીનો સમય લાગશે. આ પછી, લોકસભા અને વિધાનસભા બેઠકોનું સીમાંકન 2028 સુધીમાં શરૂ થઈ શકે છે. આ સમય દરમિયાન, મહિલાઓ માટે 33 ટકા અનામત પણ લાગુ કરી શકાય છે. એટલે કે, 2029 ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલા, મહિલાઓ માટે અનામત બેઠકોનું ચિત્ર સ્પષ્ટ થઈ શકે છે.
india : વસ્તી ગણતરી પછી, એક સીમાંકન પંચની રચના કરવામાં આવશે જેથી વસ્તી અનુસાર લોકસભા બેઠકોનું વિતરણ કરી શકાય. દક્ષિણ રાજ્યોમાં આ અંગે સમસ્યા વધી રહી છે કારણ કે ત્યાંની વસ્તી ઉત્તર ભારતીય રાજ્યો કરતા ઓછી છે. આવી સ્થિતિમાં, તેમને ડર છે કે બેઠકોમાં ઘટાડાને કારણે લોકસભામાં તેમનું પ્રતિનિધિત્વ ઘટી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, સરકારે સીમાંકન પર ઘણું વિચારણા કરવી પડશે. જોકે, સરકારે ખાતરી આપી છે કે સીમાંકન પ્રક્રિયામાં દક્ષિણ રાજ્યોની ચિંતાઓનું ધ્યાન રાખવામાં આવશે.
india : દેશમાં વસ્તી ગણતરી બે મુખ્ય તબક્કામાં કરવામાં આવે છે, હાઉસિંગ સેન્સસ અને વસ્તી ગણતરી. આ વખતે સમગ્ર પ્રક્રિયા ડિજિટલ ટેકનોલોજી પર આધારિત હશે, જેમાં મોબાઇલ એપ્સ અને સ્વ-ગણતરીના વિકલ્પનો પણ સમાવેશ થાય છે. વસ્તી ગણતરી શરૂ થાય તે પહેલાં, જિલ્લા, તહસીલ અને પોલીસ સ્ટેશન જેવા વહીવટી એકમો તેમની તૈયારીઓ કરે છે. આ પ્રક્રિયા 31 ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં પૂર્ણ થશે.
પ્રોફોર્મા અને ડિજિટલ પ્રક્રિયા
india : વસ્તી ગણતરી પહેલા એક પ્રોફોર્મા તૈયાર કરવામાં આવે છે. આમાં, હાઉસિંગ સેન્સસ અને વસ્તી ગણતરી માટે પ્રશ્નાવલી (પ્રોફોર્મા) અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવશે. આ વખતે જાતિ અને સંપ્રદાયને લગતા પ્રશ્નોનો સમાવેશ થઈ શકે છે. આ વસ્તી ગણતરીમાં લગભગ 34 લાખ કર્મચારીઓ ભાગ લઈ રહ્યા છે, જેમને તાલીમ આપવામાં આવશે અને આ પછી સુપરવાઇઝરની પણ નિમણૂક કરવામાં આવશે. તેમની તાલીમ બે મહિના સુધી ચાલશે, જેમાં તેમને ડિજિટલ ઉપકરણો અને મોબાઇલ એપ્લિકેશનોનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવવામાં આવશે.
