Health : આજના ડિજીટલ યુગમાં ટેક્નોલોજી આપણા જીવનનો અવિવાજ્ય ભાગ ( Health ) બની ગઈ છે. ખાસ કરીને ઘરેથી કામ કરતી લોકો માટે લેપટોપ ( Laptop ) હવે માત્ર કામકાજનું સાધન નથી, પણ જીવનશૈલી બની ગયું છે. ઘણા લોકો ઓફિસના કામ હોય કે ડિસ્ટન્સ લર્નિંગ હોય, ઘરમાં ( Health ) કાંઇ પણ કામ હોય, તેઓ બહોળા સમય સુધી લેપટોપને ખોળામાં ( Lap ) રાખીને ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ ટેવ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ગંભીર પરિણામો લઈ શકે છે?
એક તાજેતરના અભ્યાસ અને આરોગ્ય નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, લેપટોપને લાંબા ( Health ) સમય સુધી ખોળામાં રાખીને ઉપયોગ કરવો પુરુષોમાં વંધ્યત્વ ( Male Infertility )નું કારણ બની શકે છે. વિશેષ કરીને આ ટેવ ઓલિગોસ્પર્મિયા ( Oligospermia ) – એટલે કે, વીર્યમાં શુક્રાણુઓની સંખ્યા ઘટી જવું –નું સૌથી મોટું કારણ બની રહી છે.
ઓલિગોસ્પર્મિયા એટલે શું?
ઓલિગોસ્પર્મિયા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં વીર્યના દરેક મિલિલીટરમાં 15 મિલિયન (1.5 કરોડ)થી ઓછી શુક્રાણુ સંખ્યા હોય છે. આવા ઓછા સ્પર્મ હોવા ( Health ) કારણે પુરુષની પ્રજનન ક્ષમતા ( Fertility ) ઉપર અસર પડે છે અને તેને સંતાનપેદા કરવાની ક્ષમતા ઓછી થઈ જાય છે.
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન ( WHO ) મુજબ વિશ્વનો દરેક છઠ્ઠો દંપતી ઇન્ફર્ટિલિટીનો સામનો કરે છે, જેમાંથી લગભગ 40-50% કેસો પુરુષોના વંધ્યત્વના કારણે થાય છે. ભારતમાં ( Health ) પણ આશરે 15-20% દંપતી આવા સમસ્યાથી પીડાય ( To suffer ) છે. આ ચિંતાજનક આંકડાઓની પાછળના કેટલાક મુખ્ય કારણોમાં ટેકનોલોજીથી જોડાયેલ ઘટનાઓ પણ જવાબદાર છે.
https://youtube.com/shorts/1EM3C1dEgXY?feature=share
https://dailynewsstock.in/2025/02/20/company-toilet-salary-employee-washroom-china-overtime/
લેપટોપથી ઊપજતી તાપમાનની અસર
ટેસ્ટિકલ્સ, એટલે કે અંડકોષ, શરીરના બહાર હોય છે – સ્ક્રોટમ નામના થેલીમાં. તેનું કારણ એ છે કે સ્પર્મની ઉત્પત્તિ માટે અંડકોષનું તાપમાન શરીર કરતા લગભગ 2-4 ડિગ્રી સેલ્સિયસ ઓછું હોવું જરૂરી છે. સામાન્ય રીતે અંડકોષનું તાપમાન ( Temperature ) 33°C થી 35°C વચ્ચે હોય છે, જ્યારે શરીરનું ( Health ) તાપમાન 36.5°C થી 37°C હોય છે.
જ્યારે આપણે લેપટોપ ખોળામાં રાખીને લાંબો સમય કામ કરીએ છીએ, ત્યારે લેપટોપમાંથી નીકળતી ગરમી સીધા સ્ક્રોટમ અને અંડકોષને અસર કરે છે. તેના કારણે ત્યાંનું તાપમાન ( Health ) વધી જાય છે. ઊંચું તાપમાન સ્પર્મની ગુણવત્તા અને ઉત્પાદન બંનેને ખરાબ રીતે અસર કરે છે. પરિણામે, સ્પર્મ બને છે પણ તેની સંખ્યા ઓછી હોય છે અથવા તેમની ગુણવત્તા ખોટી હોય છે – જેને કારણે પ્રજનન ક્ષમતા ઘટી જાય છે.
WiFiના રેડિએશનનું પણ છે જોખમ
લેપટોપમાં WiFi કનેક્શન વપરાતું હોય ત્યારે તેની સાથે રહેલું વિક્રિરણ (Radiation) પણ જોખમી સાબિત થઈ શકે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર, WiFi કનેક્ટેડ લેપટોપ જ્યારે ખોળામાં ( Health ) રાખીને વપરાય છે ત્યારે તેમાંથી નીકળતી ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક તરંગો અંડકોષના કોષોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
આ રેડિએશન શુક્રાણુના DNAને પણ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. પરિણામે, તે જડબેસલાક તરવી શકતા નથી, એટલે કે તેમની ‘મોબિલિટી’ ઘટી જાય છે. તેમની રચનામાં ( Health ) પણ ખામી આવી શકે છે. લાંબા ગાળે આવું થવાથી પુરુષમાં પ્રજનન ક્ષમતા ઘટે છે અને વિલંબિત કે નિષ્ફળ ગર્ભધારણા જેવી સમસ્યા ( Problem ) ઊભી થાય છે.
અન્ય તંદુરસ્તી પર પડતી અસર
લેબટોપ ખોળામાં રાખીને લાંબો સમય કામ કરવાથી ફક્ત વંધ્યત્વ જ નહીં પણ અન્ય શારીરિક સમસ્યાઓ પણ ઊભી થઈ શકે છે:
- ત્વચાની : ગરમ સપાટી ત્વચા પર સંપર્ક કરતી રહે ત્યારે રિએકશન અને ઇન્ફ્લેમેશન થઈ શકે છે.
- પીઠ અને કમરના દુખાવા: ખોટી પોઝિશનમાં બેસીને કામ કરવાથી મસ્ક્યુલર પેન વધે છે.
- નરવ ડેમેજ: લાંબા સમય સુધી ખોળામાં લેપટોપ રાખવાથી નરવો ઉપર દબાણ આવી શકે છે, જે લાંબા ગાળે નસોની સમસ્યા ઉદભવાવે છે.
તો હવે શું કરવું?
તંદુરસ્ત રહેવા માટે અને ભવિષ્યમાં સંતાનસંતતિ સંબંધિત ( Health ) સમસ્યાઓથી બચવા માટે નીચેના પગલાં અપનાવા જોઇએ:
- લેપટોપ સ્ટેન્ડનો ઉપયોગ કરો: પાટલા કે ટેબલ પર રાખીને લેપટોપ વાપરો.
- લેપટોપ પેડ: માર્કેટમાં મળતા ખાસ હીટ-રેઝિસ્ટન્ટ પેડ્સનો ઉપયોગ કરો.
- બ્રેક લો: સતત 1-2 કલાક કામ કર્યા પછી થોડી વાર બ્રેક લો.
- WiFi કનેક્શન ટાળો જ્યાં શક્ય હોય ત્યાં: ખાસ કરીને જ્યારે લેપટોપ શરીરની નજીક હોય ત્યારે.
- ઢીલા કપડાં પહરો: તાપમાન જાળવી રાખવા માટે ટાઇટ કપડાં ટાળો.
- રોગનિદાન કરો: જો તમને આશંકા હોય કે તમારું સ્પર્મ કાઉન્ટ ઓછી છે, તો તરત સ્પર્મ ટેસ્ટ કરાવો.
આજના સમયમાં ટેકનોલોજીથી દૂર રહેવું શક્ય નથી, પણ ટેકનોલોજી સાથે જીવવા માટે તેનાથી થતી હાનિથી બચવાનું જ્ઞાન અને જાગૃતિ હોવી જરૂરી છે. લેપટોપનો ( Health ) ઉપયોગ ખોટી રીતથી કરવો તમારી સ્વાસ્થ્યને લાંબા ગાળે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે – ખાસ કરીને જો તમે ભવિષ્યમાં પિતા બનવાની ઈચ્છા રાખો છો તો.
તેથી આજે જ ટેવ બદલો: લેપટોપને ખોળામાં રાખીને કામ કરવું બંધ કરો અને સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવો.
