Gujarat : ગુજરાતમાં છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી સાયબર ગુનાઓનો ગ્રાફ સતત ઊંચો ( Gujarat ) જઈ રહ્યો છે. હવે, આ પ્રકારના ગુનાઓ એક સામાન્ય ઠગાઈ કે ફિશિંગથી આગળ વધીને હવે મોટા આર્થિક કૌભાંડનું ( Scandal ) સ્વરૂપ ધારણ કરી રહ્યા છે. તાજેતરમાં સુરત શહેરના ઉધના વિસ્તારમાંથી ( Gujarat ) એક ચોંકાવનારો કિસ્સો સામે આવ્યો છે, જ્યાં ઉધના પોલીસે મિત ખોખર નામના શખ્સને ધરપકડ ( Arrest ) કરી છે. આ ધરપકડ માત્ર એક ગુનાની નથી, પરંતુ એ સાથે ગુનાઓના નવા જ ચહેરા બહાર આવી રહ્યા છે.
મહાકાય કૌભાંડનો પર્દાફાશ: મિત ખોખરની ધરપકડથી પડદા ઉંચકાયો
મિત ખોખર નામનો આરોપી વર્ષોથી સુરત અને અમદાવાદમાં એક ગેરકાયદે ફોરેક્સ ટ્રેડિંગ ( Trading ) નેટવર્ક ચલાવતો હતો. તેણે વ્યાપારીઓ, નોન ટેકનિકલ વ્યક્તિઓ તથા નાના ( Gujarat ) રોકાણકારોને ‘મહાનફા’ના સપના બતાવીને લાલચ આપ્યો કે, ફોરેક્સ ટ્રેડિંગ અને શેર બજારમાં રોકાણ કરીને તેઓ મોટી કમાણી કરી શકે છે.
https://youtube.com/shorts/Lbwx2GUsXaA?si=3EOsUyt_gI7H0d3b
https://dailynewsstock.in/stock-market-nse-bse-record-positive-trend#dailynewsstock
પોલીસના જણાવ્યા મુજબ મિતે લગભગ 100થી વધુ બોગસ ID બનાવી હતી, જેમાંથી અનેક ID સુરત અને અમદાવાદના વેપારીઓના હતા. કેટલીક ID એવી હતી જેમાં વ્યક્તિઓને ( Gujarat ) ખબર પણ નહોતી કે તેમના આધાર, પાનકાર્ડ અને બેંક ડિટેઈલ્સના ઉપયોગથી આવા ફ્રોડ ( Fraud ) થઈ રહ્યા છે.
ટ્રેડિંગનો નાટક: પેપરમાં નફો બતાવી રોકાણ ખેંચ્યું
મિત ખોખરે પોતાના ક્લાયન્ટ્સને નફાના ઝૂઠા રિપોર્ટ્સ ( Reports ) બતાવીને તેમને રોકડ પૈસા રોકવા માટે મજબૂર કર્યા. આવક કરતાં ઘણો વધુ નફો દર્શાવતો, જેથી લોકો ભ્રમમાં આવી ( Gujarat ) જતા. લોકો પોતાની બચત અને ઘણીવાર લોનના રૂપમાં પણ પૈસા મિતને સોંપી દેતા.
એ રકમો ભલભલા ટ્રેડિંગ પ્લેટફોર્મ્સના નામે વપરાતી. પણ હકીકતમાં એ ટ્રાન્ઝેક્શન ( Transaction ) ફક્ત એક બનાવટી એકાઉન્ટના અંદર હોય, જેથે માત્ર ગ્રાફ, નફો અને નુકસાનનો ( Gujarat ) દેખાવ જ હોય, પરંતુ ખરેખર બજાર સાથે કઈ સાયદ્ધિ ન હોય.
ઘટનાક્રમ: પોલીસની શંકાથી શરૂ થયેલી તપાસ ગૂંચવાઈ ગઈ
ઉધના પોલીસને એક સ્થાનિક વેપારીએ ફરિયાદ કરી હતી કે, તેમના પાનકાર્ડ અને આધારકાર્ડનો ઉપયોગ કોઇ અજાણી ફર્મમાં ટ્રેડિંગ માટે થઈ રહ્યો છે અને તેમને એના ( Gujarat ) માટે ટેક્સ નોટિસ પણ મળી હતી. આ ફરિયાદના આધારે પોલીસે તપાસ હાથ ધરી હતી, જેમાં મિતના ઓફિસ પર દરોડા પાડવામાં આવ્યા.
અહીથી પોલીસે આશ્ચર્યજનક રીતે 100થી વધુ બોગસ ડોક્યુમેન્ટ્સ, ખોટી ID, બેંક પાસબુક્સ અને મોબાઇલ ફોન પ્રાપ્ત કર્યા. મળેલી માહિતીના આધારે એ ( Gujarat ) પણ જણાયું કે કુલ રૂ. 2050 કરોડના ખોટા વ્યવહારો કરાયા હતા. જો કે હજી સુધી તમામ એકાઉન્ટ્સનું ઓડિટ ચાલી રહ્યું છે.
હવાલા અને ડાર્ક વેબ સાથે સંડોવણી?
પ્રાથમિક તપાસમાં એવું પણ બહાર આવ્યું છે કે મિત ખોખર વિવિધ દેશોમાં રૂપિયા ટ્રાન્સફર કરવા માટે હવાલા ચેનલનો ઉપયોગ કરતો હતો. એટલું જ નહીં, આરોપી ( Gujarat ) ઘણીવાર ડાર્ક વેબના મારફતે પણ કટોકટીના સમયે ડેટા ડિલીટ કરતો અને કોમ્યુનિકેશન માટે એનક્રિપ્ટેડ એપ્સનો ઉપયોગ કરતો હતો.
અત્યાર સુધીના અભ્યાસમાં એવું જણાયું છે કે એ એક વ્યક્તિનો નેટવર્ક નથી, પણ તેમાં અનેક લોકો સામેલ છે, જેમાં ટેકનિકલ એક્સપર્ટ્સ, ડેટા એન્ટ્રી ઓપરેટર્સ ( Gujarat ) અને સાયબર એક્સપર્ટ્સનો પણ સમાવેશ છે.
લોકો માટે ચેતવણી: ઓળખનું દુરુપયોગ ટાળી શકો તો બચી શકો
આ ઘટનાએ ફરી એકવાર સાબિત કર્યું કે ડિજિટલ યુગમાં તમારી ઓળખ (આધાર, પાનકાર્ડ, બેંક ડિટેઈલ્સ)નું રક્ષણ કરવું કેટલું અગત્યનું છે. લોકોને ચેતવણી અપાઈ રહી છે ( Gujarat ) કે અજાણી વેબસાઇટ કે એપ્લિકેશનમાં ડેટા આપી ન દે, કોઇ પણ પ્રકારના નફાના લાલચમાં આવી ને પોતાના ડોક્યુમેન્ટ્સ ન શેર કરે.
પોલીસે જનતાને વિનંતી કરી છે કે જો કોઇ વ્યકિત તેમને ટ્રેડિંગ અથવા શેર બજારમાં ધંધો કરાવવાની લાલચ આપે, અને કોઇ ડોક્યુમેન્ટ માંગે તો સૌપ્રથમ તેમની પૃષ્ઠભૂમિ ( Gujarat ) તપાસવી જોઈએ.
અન્વેષણ ચાલુ: વધુ નામો બહાર આવવાની શક્યતા
પોલીસે આરોપી મિત ખોખરને કોર્ટમાં રજૂ કરી રિમાન્ડ મેળવી લીધો છે અને હજુ પણ તેના મોબાઇલ, લૅપટોપ અને ડિજિટલ ડિવાઈસમાંથી માહિતી મેળવી રહી છે. આરોપી ( Gujarat ) કઈ રીતે આટલા મોટા પાયે ફ્રોડ કરી શક્યો અને તેના બેકએન્ડમાં કોણ કોણ સામેલ છે એ અંગે વધુ નામો બહાર આવવાની શક્યતા છે.
અન્વેષણ કરતા અધિકારીઓએ ( Gujarat ) જણાવ્યું કે, “આ ફક્ત એક શરુઆત છે. અમને લાગે છે કે આ ફ્રોડ ગુજરાત સુધી મર્યાદિત નથી. તેમાં અન્ય રાજ્યોના સંપર્ક પણ જોવા મળ્યા છે.”
તપાસમાં શું ખુલાસો થયો
- નકલી ખાતાઓ દ્વારા મોટા પાયે લોન્ડરિંગ
ઉધના પોલીસે 22 મેના રોજ શંકાસ્પદ બેંક કીટ અને સ્ટેમ્પ સાથે એક શંકાસ્પદ વ્યક્તિને અટકાવ્યા બાદ મોટાવરાછા (સુરત) માં એક ઓફિસ પર દરોડો પાડ્યો હતો. આનાથી ભારત અને વિદેશમાં કાર્યરત સિન્ડિકેટનો પર્દાફાશ થયો.
તેમને નકલી કંપનીઓ અને શેલ કંપનીઓમાં ( Gujarat ) ઉપયોગમાં લેવાતા 165 શંકાસ્પદ બેંક ખાતા (એકલા RBL બેંકમાંથી 90) મળી આવ્યા. આ દૈનિક વેતન મેળવનારાઓ સહિત આર્થિક રીતે નબળા વ્યક્તિઓના દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરીને ખોલવામાં આવ્યા હતા.
છ મહિનામાં 90 RBL ખાતાઓ દ્વારા કુલ ₹1,455 કરોડના વ્યવહારો થયા હતા, અને વધારાના ખાતાઓ (લગભગ 75 વધુ) ઓડિટ થયા પછી આ રકમ વધીને ₹2,000 કરોડ થવાની ધારણા છે.
- ફોરેક્સ-ટ્રેડિંગ એપ છેતરપિંડી
મિત ખોખરે, કિરાત જાદવાણી સાથે મળીને, પ્રતિબંધિત MT-5 ફોરેક્સ એપ્સ અને અલ્ગોરિધમિક ટ્રેડિંગ સિસ્ટમ્સ દ્વારા રોકાણકારોને છેતર્યા, 12-14% ના સ્થિર માસિક વળતરનું વચન આપ્યું, શરૂઆતમાં વિશ્વાસ બનાવવા માટે નાના પેમેન્ટ આપ્યા અને પછી ગાયબ થઈ ગયા.
તેઓએ રોકડ ચુકવણી સ્વીકારી, “Even FX” અને “Secure FX” સર્વર્સ પર બોગસ ID બનાવ્યા, પછી તેમને MT-5 (RBI દ્વારા બ્લેકલિસ્ટેડ) પર સ્થાનાંતરિત ( Gujarat ) કર્યા. MetaTrader5 દ્વારા એપ્સમાં ભંડોળ દર્શાવવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ ઉપાડ અવરોધિત કરવામાં આવ્યા હતા.
આ ફોરેક્સ સેગમેન્ટમાં એકલા આશરે ₹1.60 કરોડનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં લગભગ 200 ગ્રાહકો હતા, દરેકે ઓછામાં ઓછા ₹50 લાખનું રોકાણ કર્યું હતું – જેના કારણે બધા ગ્રાહકો અને સહ-આરોપીઓને ફેક્ટર કરતી વખતે કુલ ₹6,000 કરોડના વ્યવહારોનો અંદાજ છે.
