Bollywood : ભારતીય સિનેમાના પ્રખ્યાત અને પીઢ અભિનેતા ( Actor ) તેમજ દિગ્દર્શક મનોજ કુમારનું 87 વર્ષની વયે નિધન ( Death ) થયું છે. તેઓ લાંબા સમયથી બીમાર ( Sick ) હતા અને મુંબઈની કોકિલાબેન ધીરુભાઈ અંબાણી હોસ્પિટલમાં સારવાર હેઠળ ( Under treatment ) હતા, જ્યાં તેમણે અંતિમ શ્વાસ ( Last breath ) લીધા. તેમનું નિધન ભારતીય ફિલ્મ ( Bollywood ) ઉદ્યોગ માટે એક મોટી ક્ષતિ છે, કેમ કે તેઓ માત્ર એક સફળ અભિનેતા જ ન હતા, પણ એક પ્રેરણાસ્ત્રોત પણ હતા.
મનોજ કુમાર: એક દેશભક્ત અભિનેતા
મનોજ કુમારને ભારતીય સિનેમાના પ્રભાવશાળી ( Impressive ) અને દેશભક્તિ ફિલ્મોના ( Bollywood ) પ્રતિનિધિ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમના અસલ નામ હરિકૃષ્ણ ગિરી ગોસ્વામી હતું અને તેઓ 24 જુલાઈ 1937 ના રોજ જન્મ્યા હતા. ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં પ્રવેશ કર્યા પછી, તેમણે ઘણા યાદગાર અને પ્રભાવશાળી પાત્રો ભજવ્યા, ખાસ કરીને દેશપ્રેમને કેન્દ્રમાં રાખીને. ‘ભરત કુમાર’ ( Bharat Kumar ) તરીકે લોકપ્રિય ( Popular ) બનેલા મનોજ કુમારની ફિલ્મોએ લોકોના દિલમાં એક વિશેષ સ્થાન મેળવ્યું છે.
Bollywood : ભારતીય સિનેમાના પ્રખ્યાત અને પીઢ અભિનેતા ( Actor ) તેમજ દિગ્દર્શક મનોજ કુમારનું 87 વર્ષની વયે નિધન ( Death ) થયું છે. તેઓ લાંબા સમયથી બીમાર ( Sick ) હતા
કેરિયરના આરંભથી શિખરે પહોંચતા સફર
મનોજ કુમારે 1957માં ફિલ્મ ( Bollywood ) “ફૈશલા”થી પોતાના ફિલ્મી સફરની શરૂઆત કરી હતી. જો કે, તેમને પ્રાથમિક સફળતા 1962ની ફિલ્મ “હરિયાલી ઔર રાસ્તા” થી મળી. ત્યારબાદ “વો કૌન થી”, “હિમાલય કી ગોદ મેં” અને “દો બદન” જેવી હિટ ફિલ્મો ( Bollywood ) દ્વારા તેઓ ભારતીય સિનેમામાં પોતાની એક આગવી ઓળખ સ્થાપિત કરી. તેમનો અભિનય અને આગવો અંદાજ દર્શકોને ખૂબ જ ગમ્યો.
દેશભક્તિ ફિલ્મોની આગવી ઓળખ
મનોજ કુમારના ફિલ્મી ( Bollywood ) જીવનની સૌથી મહત્વની ખાસિયત એમની દેશભક્તિ ફિલ્મો હતી. 1965માં આવેલી “શહીદ” ફિલ્મ દ્વારા તેમણે દેશપ્રેમની ગહન ભાવનાઓને પ્રકાશમાં લાવી. 1967ની “ઉપકાર” ફિલ્મ, જે વડાપ્રધાન લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની “જય જવાન, જય કિસાન” ની વિચારધારાથી પ્રેરિત હતી, એ દેશભક્તિ સિનેમાનો ( Bollywood ) મહત્વનો ખૂણો બની રહી.
https://www.facebook.com/share/r/1B7Kmxfd7K/
1970માં આવેલી “પૂરબ ઔર પશ્ચિમ” ફિલ્મમાં ભારત અને પશ્ચિમ સંસ્કૃતિ વચ્ચેના તફાવતને ખુબ જ અસરકારક રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. 1974માં આવેલી “રોટી, કપડા ઔર મકાન” ફિલ્મમાં તેમણે સમાજના તાત્કાલિક પ્રશ્નોને ઊંડાણપૂર્વક રજૂ કર્યા હતા. આ ફિલ્મો ( Bollywood ) દ્વારા મનોજ કુમાર માત્ર એક સફળ અભિનેતા જ નહીં, પરંતુ એક વિચારોને મૂર્ત સ્વરૂપ આપનારા દિગ્દર્શક પણ બન્યા.
મનોજ કુમારના યાદગાર પ્રદર્શન અને ફિલ્મો
તેમણે વિવિધ શૈલીઓની ફિલ્મોમાં ( Bollywood ) અભિનય કર્યો, જેમાં રોમાંટિક, સેમી-ક્લાસિકલ અને એક્શન-ડ્રામા શામેલ છે. તેમનું કરિયર અનેક સુપરહિટ ફિલ્મોથી ભરેલું હતું:
- “હરિયાલી ઔર રાસ્તા” (1962) – એક રોમાંટિક હિટ
- “વો કૌન થી” (1964) – રહસ્ય અને થ્રિલર સાથે ભીંજાયેલ ફિલ્મ
- “શહીદ” (1965) – ભગતસિંહના જીવન પર આધારિત ફિલ્મ
- “ઉપકાર” (1967) – ખેડૂત અને જવાન માટે સમર્પિત ફિલ્મ
- “પૂરબ ઔર પશ્ચિમ” (1970) – ભારતીય સંસ્કૃતિના મૂલ્યોને દર્શાવતી ફિલ્મ
- “રોટી, કપડા ઔર મકાન” (1974) – સામાજિક અસમાનતા પર આધારિત ફિલ્મ
- “ક્રાંતિ” (1981) – સ્વાતંત્ર્યસંગ્રામના પાટભૂમિ પર બનેલી ફિલ્મ
પદ્મશ્રી અને દાદાસાહેબ ફાળકે પુરસ્કારથી સન્માનિત
મનોજ કુમારના અવિસ્મરણીય યોગદાનને માન્યતા આપવા માટે 1992માં તેમને ભારત સરકાર દ્વારા પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા. 2015માં, તેમને ભારતીય સિનેમાના સર્વોચ્ચ સન્માન દાદાસાહેબ ફાળકે પુરસ્કાર પણ મળ્યો.
સિનેમાથી દૂર, પરંતુ હૃદયમાં અવિસ્મરણીય
તેમની છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તેઓ ફિલ્મી ( Bollywood ) દુનિયાથી થોડા દૂર હતા, પણ તેમનો પ્રભાવ હંમેશા જળવાઈ રહ્યો. તેમની ફિલ્મો આજેય દેશભક્તિ અને સામાજિક મૂલ્યો માટે એક પ્રેરણાસ્ત્રોત બની રહે છે.
અંતિમ વિદાય: સિનેમાના એક યુગનો અંત
મનોજ કુમારનું નિધન એક આખા યુગના સમાપ્તિ જેવું છે. તેમની સિનેમાના ( Bollywood ) પ્રત્યેની નિષ્ઠા, દેશપ્રેમ અને મજબૂત વ્યક્તિત્વને હંમેશા યાદ રાખવામાં આવશે. તેમના મોતની ખબર સાંભળતા જ ચાહકો અને ફિલ્મ જગતના લોકોએ દુઃખ વ્યક્ત કર્યું છે. બોલીવુડના અનેક કલાકારોએ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી છે.
મનોજ કુમાર ફક્ત એક અભિનેતા જ નહોતાં, પણ એક વિચારશીલ ફિલ્મકાર પણ હતા, જેમણે સિનેમાના માધ્યમ દ્વારા દેશભક્તિ અને સામાજિક મુદ્દાઓને શક્તિપૂર્ણ અવાજ આપ્યો. તેમના યોગદાનને ભારતીય સિનેમામાં ( Bollywood ) હંમેશા યાદ કરવામાં આવશે.
ફિલ્મી કરિયર અને સફળતા
મનોજ કુમારે પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત 1957માં “ફૈશલા” ફિલ્મથી કરી, પણ તેઓએ સાચી ઓળખ 1962માં “હરિયાલી ઔર રાસ્તા” દ્વારા મેળવી. ત્યારબાદ, “વો કૌન थी?”, “હિમાલય કી ગોદ મેં” અને “દો બદન” જેવી હિટ ફિલ્મો તેમના માટે સફળતાનું દ્વાર ખુલ્યું. પરંતુ, 1965માં આવેલી “શહીદ” ફિલ્મએ તેમને દેશભક્તિ પર આધારિત અભિનેતા તરીકે લોકપ્રિય બનાવી દીધા.
દેશભક્તિ ફિલ્મો અને દિગ્દર્શન
મનોજ કુમાર એ દેશપ્રેમના દર્શન કરાવતા અભિનેતા તરીકે ઓળખાયા. 1967માં આવેલી “ઉપકાર” ફિલ્મ વડાપ્રધાન લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની “જય જવાન, જય કિસાન” વિચારધારાથી પ્રેરિત હતી. આ ફિલ્મમાં તેમણે એક સેનાની અને ખેડૂતના પાત્ર દ્વારા દેશભક્તિનું ઉદાહરણ રજૂ કર્યું. 1970માં “પૂરબ ઔર પશ્ચિમ” ફિલ્મ દ્વારા ભારતીય સંસ્કૃતિના મૂલ્યો પર પ્રકાશ પાડ્યો. 1974ની “રોટી, કપડા ઔર મકાન” અને 1981ની “ક્રાંતિ” જેવી ફિલ્મો દ્રારા તેમણે સમાજના મહત્વના મુદ્દાઓ પર દૃષ્ટિ ઊભી કરી.
મહાન સન્માનો અને પુરસ્કારો
મનોજ કુમારના અભિનય અને દિગ્દર્શનની પ્રશંસા ફક્ત દર્શકો જ નહીં, પરંતુ ભારત સરકાર પણ કરી. તેમને 1992માં પદ્મશ્રી પુરસ્કાર અને 2015માં દાદાસાહેબ ફાળકે પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. આ સન્માન તેમને ભારતીય સિનેમાના પ્રભાવશાળી યોગદાન માટે મળ્યા હતા.
અંતિમ વિદાય
મનોજ કુમારનું અવસાન ફક્ત ફિલ્મ ઉદ્યોગ માટે જ નહીં, પરંતુ આખા દેશ માટે એક અપૂર્ણીય નુકસાન છે. બોલિવૂડના અનેક કલાકારો અને પ્રશંસકો તેમના નિધનથી દુઃખી છે. તેમની યાદગાર ફિલ્મો હંમેશા તેમના પ્રશંસકો માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત બની રહેશે.
