plane crash : એર ઈન્ડિયાની ( air india ) ફ્લાઈટ ( flight ) VT-ANB 12 જૂન, 2025ના રોજ ટેકઓફ બાદ અમદાવાદમાં ( ahemdabad ) દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ. ક્રેશ પાછળના ટેકનિકલ ( technical ) કારણો અને તપાસ રિપોર્ટ પર આધારિત વિગતવાર માહિતી અહીં વાંચો.12 જૂન, 2025નો દિવસ ભારતીય ઉડ્ડયન ઈતિહાસ માટે કાળાં અક્ષરોમાં લખાયો. એર ઈન્ડિયાની ફ્લાઈટ નં. 172, Boeing 787-8 Dreamliner, Ahmedabad ના મેઘાણીનગર વિસ્તારમાં BJ મેડિકલ કોલેજની ( medical collage ) ઈમારત પર તૂટી પડી. આ દુર્ઘટનામાં 260 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો, જેમાં વિમાનના 242 યાત્રીઓ અને BJ મેડિકલના 19 લોકોનો સમાવેશ થાય છે. માત્ર એક યાત્રિ જીવતો બચી ગયો. આ દુર્ઘટના પાછળનું ટેકનિકલ કારણ અને એર ઈન્ડિયાની ભૂલો આજે સવાલોના ઘેરામાં છે.
શરૂઆત કેવી રીતે થઈ?
plane crash : VT-ANB તરીકે ઓળખાતું Boeing 787 Dreamliner વિમાન અમદાવાદ એરપોર્ટ પરથી મુંબઈ માટે રવાના થયું હતું. ટેકઓફ પછી થોડી સેકન્ડમાં જ બંને એન્જિનના ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચ ‘રન’થી ‘કટઓફ’ સ્થિતિમાં ગયા. પરિણામે, પાવર ગુમ થતાં વિમાનની ઊંચાઈ ઘટી અને શહેરના એક густ વસ્તીવાળા વિસ્તારમાં તૂટી પડ્યું.
https://youtube.com/shorts/1grvcY_VwEI?feature=share
https://dailynewsstock.in/business-gautamadani-mukeshambani-whitepaper-sat/
શું છે ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચ અને TCMનું કાર્ય?
plane crash : વિમાનના એન્જિનમાં ફ્યુઅલના પ્રવાહને નિયંત્રિત કરતું તંત્ર એટલે Throttle Control Module (TCM). આમાંનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચ, જે વિમાનના એન્જિનને ચાલુ (Run) કે બંધ (Cutoff) કરે છે. આ દુર્ઘટનામાં બંને એન્જિનના ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચ અચાનક બંધ થયાના નિદાન મળ્યા છે.
છેલ્લા છ વર્ષમાં TCM બદલાયું પણ પ્રશ્ન શાશ્વત રહ્યો
plane crash : રિપોર્ટ મુજબ, VT-ANB વિમાનમાં TCM બે વાર બદલાયું હતું – વર્ષ 2019 અને 2023માં. Boeing દ્વારા 2019માં એક સંશોધિત મેન્ટેનન્સ પ્લાન (MPD) જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું જેમાં સૂચવ્યું હતું કે દરેક 24,000 કલાકની ફ્લાઈટ પછી TCM બદલવું ફરજિયાત છે. એર ઈન્ડિયાએ તેનું પાલન કર્યું પણ તેનાથી ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચના સ્નેપમાં ફેરફાર ન થયો.
plane crash : એર ઈન્ડિયાની ( air india ) ફ્લાઈટ ( flight ) VT-ANB 12 જૂન, 2025ના રોજ ટેકઓફ બાદ અમદાવાદમાં ( ahemdabad ) દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ.
કોકપિટમાં ભ્રમ અને સંપર્ક ગુમાવાનો કિસ્સો
plane crash : એએઆઈબીના રિપોર્ટ અનુસાર, કોકપિટમાં સીનિયર પાઈલોટે પોતાનાં જુનિયર પાઈલોટને પૂછ્યું કે “તમે સ્વિચ કેમ બંધ કર્યો?” જે જવાબમાં જુનિયરે કહ્યું “હું બંધ નથી કર્યો.” આથી સ્પષ્ટ છે કે મેન્યુઅલ ઓપરેશનથી નહીં પણ કોઈ ટેકનિકલ ખામીથી સ્વિચ બંધ થયા હતા. આ વિમાની સંચાલનક્ષમતા માટે ગંભીર મુદ્દો છે.
FAAની ચેતવણી અને ભારતનું અવગણન
plane crash : અમેરિકાના Federal Aviation Administration (FAA) એ 2018માં Boeing વિમાનોમાં ફ્યૂલ કંટ્રોલ સ્વિચના લોકિંગ મિકેનિઝમમાં ખામી અંગે ચેતવણી આપી હતી. પરંતુ એર ઈન્ડિયાએ એ સૂચનોને “જરૂરી નથી” કહી અવગણ્યા હતા. એએઆઈબી રિપોર્ટમાં પણ આ બાબતનો ઉલ્લેખ છે અને એ સ્પષ્ટ કરે છે કે ખામી પહેલા જ ઓળખાઈ ચૂકી હતી.
ક્રેશનો સ્થળ અને અસર
plane crash : વિમાન BJ મેડિકલ કોલેજની ઈમારત પર તૂટી પડ્યું, જ્યાં ઘણા વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસમાં મગ્ન હતા. વિમાનના 242 યાત્રીઓ અને કોલેજના 19 વિદ્યાર્થીઓ સહિત 260 લોકોના મૃત્યુ થયા. આ ભારતના હવાઈ દુર્ઘટનાના ઇતિહાસમાં સૌથી ઘાતક દુર્ઘટનાઓમાંની એક બની ગઈ છે.
ટેકનિકલ ખરાબી કે માનવ ભૂલ?
plane crash : રિપોર્ટ મુજબ કોઈ પણ પાઈલોટ દોષિત ન હતો. બંનેએ SOP અનુસાર જ કાર્ય કર્યું. ભૂલ હતી તો Boeingના લોકિંગ મિકેનિઝમમાં અને એર ઈન્ડિયાના અવગણન વલણમાં. દુર્ભાગ્યે, ટેકનિકલ ખામીને સમયસર નહીં ઓળખી શકાયા અને તેના પરિણામે સમાજે મોટું નુકસાન ભોગવ્યું.
આગળની તપાસ અને જવાબદારીનો મુદ્દો
AAIBએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે હાલમાં Boeing કે GE એન્જિન કંપની સામે કોઈ કાર્યવાહી કરાઈ નથી, પરંતુ તપાસ ચાલુ છે. જો ભવિષ્યમાં વધુ ટેકનિકલ ખામીઓ સામે આવે તો કંપનીઓ અને ઓપરેટર્સ સામે કાર્યવાહી શક્ય છે.
વિમાન યાત્રા માટેનો સંદેશ – સલામતી પહેલા
plane crash : આ દુર્ઘટનાએ હવાઈ સફર સામે અનેક સવાલો ઉભા કર્યા છે. જ્યારે Boeing અને Air India જેવી પ્રતિષ્ઠિત કંપનીઓની ભૂલો એવા માપદંડો તોડી નાખે છે, ત્યારે જરૂર છે કે યાત્રીઓ, કંપનીઓ અને સરકારો વધુ જવાબદારીપૂર્વક કામ કરે.VT-ANB દુર્ઘટના એ માત્ર ટેકનિકલ ખામી નહીં પરંતુ માનવ અવગણન અને દસ્તાવેજી પાલન ન થવાથી થયેલો વિશાળ વિસ્ફોટ હતો. જ્યારે FAAએ ચેતવણી આપી હતી, ત્યારે તેને ગંભીરતાથી લેવામાં આવી હોત તો કદાચ આજે 260 લોકો જીવતાજાગતા હોત. હવે જોઈએ કે તપાસની અંતિમ રિપોર્ટ પછી કઈ રીતે જવાબદારી નક્કી થાય છે અને ભવિષ્યમાં આવી દુર્ઘટનાઓ ફરી ન બને તેની સુનિશ્ચિતતા કેટલી થાય છે.
