Ajab Gajab : સમાજમાં એવી અનેક માન્યતાઓ છે જે પેઢી દર પેઢી ચાલી આવી છે, જેમાંથી ( Ajab Gajab ) કેટલીક માન્યતાઓ આજે પણ લોકોના જીવનમાં મહત્વ ધરાવે છે. એવી જ એક માન્યતા છે કે – મહિલાઓને સ્મશાનભૂમિ ( Cemetery ) પર જવાની મનાઈ છે. જ્યારે કોઈના પરિવારમાં મૃત્યુ ( Death ) થાય છે ત્યારે સામાન્ય રીતે અંતિમક્રિયા માટે પુરુષો જ જાય છે, જ્યારે મહિલાઓ ઘરેજ રહી ( Ajab Gajab ) જાય છે. ઘણા લોકો માટે આ પ્રશ્ન હંમેશા રહી આવ્યો છે કે, “શું મહિલાઓ ( Women ) સ્મશાનમાં કેમ નથી જતી? શું આ માત્ર એક પરંપરા છે કે પાછળ કોઈ ધાર્મિક અને તત્ત્વજ્ઞાનિક કારણો પણ છે?”
ચાલો જાણીએ આ મનાઈ પાછળ રહેલા રહસ્યો અને હિન્દુ શાસ્ત્રોમાં આ અંગે શું કહેવામાં આવ્યું છે.
હિન્દુ ધર્મમાં અંત્યેષ્ટિ વિધિનું મહત્વ
હિન્દુ ધર્મમાં મૃત્યુ પછી અગ્નિસંસ્કાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વિધિ ( Ceremony ) છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે કોઈનો દેહ અગ્નિમાં સમાપ્ત થાય છે ત્યારે જ આત્માને મોક્ષ મળે છે. આ સંસ્કાર અત્યંત ( Ajab Gajab ) આધ્યાત્મિક હોવા ઉપરાંત ઘણી માનસિક પરિબળો સાથે પણ જોડાયેલો છે. અત્રે, ગરુડ પુરાણ અને અન્ય પુરાણોમાં કેટલીક આવું જાણકારી આપવામાં આવી છે કે જેને આધારે એવું કહેવાય છે કે સ્ત્રીઓએ અંતિમક્રિયા સ્થળે ન જવું જોઈએ.
https://youtube.com/shorts/5pQ9h9nAed8?feature=share
https://dailynewsstock.in/bollywood-thorns-death-cpr-postmortem-police/
કેમ મહિલાઓને સ્મશાનમાં જવાની મનાઈ છે?
1. ભાવુક સ્વભાવ – માનસિક દૃઢતા માટે નહીં
ગરુડ પુરાણમાં જણાવાયું છે કે મહિલાઓ ખુબજ ભાવુક સ્વભાવ ધરાવે છે. જ્યારે મૃત્યુ થાય છે ત્યારે વિધિ દરમ્યાન તેઓ બહુ રડવાની સંભાવના હોય છે. ધર્મશાસ્ત્રો ( Theologies ) અનુસાર જ્યારે અંતિમવિધિ સમયે ( Ajab Gajab ) કોઈ ખૂબ ઉદાસી કે રડવાનું પ્રદર્શિત કરે છે, તો આત્માને શાંતિ મળવી મુશ્કેલ બની જાય છે.
2. સ્મશાનનું ભયંકર વાતાવરણ
સ્મશાનઘાટ સામાન્ય રીતે શાંત અને ભયંકર વાતાવરણ ધરાવે છે. ત્યાં અગ્નિસંસ્કાર વખતે એવા દ્રશ્યો જોવા મળે છે જેમ કે ખોપરી તૂટી જવી, શરીરનો વિઘટન થતો દેખાવ કે દુર્ગંધ – જે પુરુષોની તુલનાએ ( Ajab Gajab ) મહિલાઓ માટે વધુ ગંભીર અસર કરી શકે છે. મનોબળ નબળું હોવાના કારણે તે આત્મિક તકલીફનો ભોગ બની શકે છે.
3. શારીરિક સંવેદનશીલતા અને જીવનચક્ર
પરંપરાગત માન્યતાઓ મુજબ, મહિલાઓનું શરીર જીવનદાયી માનવામાં આવે છે – કારણકે તેઓ જન્મ આપતી હોવાને કારણે “સૃષ્ટિની continuity” નું સ્ત્રોત છે. સ્મશાન, જ્યાં મૃત્યુ થાય છે, એ ( Ajab Gajab ) વિરામનું પ્રતિક છે. એવું કહેવાય છે કે જીવનદાયી સ્ત્રીઓએ મરણસ્થળથી ( Place of death ) દૂર રહેવું જોઈએ.
શાસ્ત્રોનું દ્રષ્ટિકોણ
ગરુડ પુરાણ, જેમાં મૃત્યુ અને મૃત્યુપછીના જીવન વિશે વ્યાખ્યાઓ છે, તેમાં પણ એવું લખ્યું છે કે સ્ત્રીઓએ અંતિમવિધિ સમયે હાજર ન રહેવું જોઈએ. કારણ:
- તેમનું રડવું, વિરહ વ્યક્ત કરવું, અથવા સતત દુઃખ વ્યક્ત કરવું મૃત્યુ પામેલા વ્યક્તિની આત્માને મોક્ષ મેળવવામાં વિક્ષેપ પહોંચાડી શકે છે.
- શાસ્ત્રો અનુસાર, અંતિમ વિધિ એક “શાંતિપૂર્ણ યાત્રા” હોવી ( Ajab Gajab ) જોઈએ અને તેમા કોઈ ભાવનાત્મક અવરોધ ન હોવો જોઈએ.
વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી શું આ માન્યતાઓ યોગ્ય છે?
આજના યુગમાં લોકો ધીમે ધીમે એ માન્યતાઓ પર પ્રશ્ન ઊઠાવતા થયા છે. ઘણા સમાજોમાં મહિલાઓ સ્મશાન સુધી જાય છે, અંતિમક્રિયામાં ભાગ લે છે, તેમજ પુણ્યકર્મ પણ કરે છે. તે માટે ( Ajab Gajab ) ઘણુંકહું સમાજના વિકાસ અને સ્ત્રી શિક્ષણને કારણે બની રહ્યું છે.
પણ બીજી બાજુ, કેટલાક તત્વજ્ઞાનો માને છે કે હિંદુ ધર્મની આ માન્યતાઓ માત્ર શ્રદ્ધા પર નહીં, પણ માનસશાસ્ત્ર અને સામાજિક સંવેદનશીલતાના આધાર પર ઊભી છે.
આજના યુગમાં પરિવર્તન
આજના સમયના ઘણા પરિવારો હવે સ્ત્રીઓને પણ સ્મશાનભૂમિ જવા દે છે. તેઓ હવે સમજી ગયા છે કે અંતિમવિધિમાં મહિલાઓની હાજરીથી કોઈ અધર્મ થતો નથી. ખાસ કરીને ( Ajab Gajab ) નારી શક્તિ માટે કાર્યરત સમાજસેવકો અને ધાર્મિક વિચારકો હવે આ બદલાવ લાવવા માટે પ્રયત્નશીલ છે.
વર્તમાન સમયમાં ઘણા એવા કિસ્સા પણ સામે આવ્યા છે જ્યાં પુત્રીએ પોતાના પિતાને ખોદિયો આપી અગ્નિસંસ્કાર કર્યો હોય – અને સમાજે તેનો સન્માન કર્યો હોય.
સ્ત્રીઓની સ્મશાનમાં જવાની મનાઈ હિન્દુ ધર્મના ધાર્મિક શાસ્ત્રો અને માનસિક દ્રષ્ટિકોણના આધારે ઊભી થયેલી છે. જોકે સમય બદલાતો જાય છે, અને સમાજ પણ વિકાસ ( Ajab Gajab ) પામે છે. આજે આપણે એ વિચારી શકીએ છીએ કે – આત્માનું મુક્તિ માટે સૌથી વધુ જરૂરી છે શ્રદ્ધા, પ્રેમ અને શાંતિ.
મહિલા હોય કે પુરુષ, જો કોઈ વ્યક્તિ અંતિમવિધિ દરમિયાન ( Ajab Gajab ) શાંતિથી શ્રદ્ધાપૂર્વક હાજરી આપે, તો તે અંતિમ યાત્રાને પૂર્ણ કરવા માટે યોગ્ય સહયોગી બની શકે છે.
(Disclaimer: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય માન્યતાઓ અને જાણકારી પર આધારિત છે. Daily News Stock તેની પુષ્ટિ કરતું નથી.)
