war : મિડલ ઈસ્ટમાં ઈઝરાયલ ( Israel ) અને ઈરાન વચ્ચે ચાલી રહેલા ઘાતક તણાવની વચ્ચે ભારતે એકમાત્ર નીતિાત્મક અને તાત્કાલિક નિર્ણય લઈ તેના નાગરિકોને ઈરાનમાંથી બહાર લાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે. ( war ) વિશ્વભરમાં ઊંડું પડઘાતી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સ્થિતિના આ સંજોગોમાં, ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે ( Ministry of Foreign Affairs ) સંયમ અને ઝડપ સાથે કામ કરતા, હવે ઈરાનમાં ફસાયેલા લગભગ 10,000થી વધુ ભારતીય નાગરિકો અને ખાસ કરીને 1,500થી વધુ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ ( Students ) માટે રેસ્ક્યૂ ઓપરેશન શરૂ કર્યું છે.
દેશ છોડી રહેલા નાગરિકો માટે એન્ટ્રી પોઈન્ટ: નોર્ડુઝ ચેકપોઇન્ટ
ઈરાનની ઉત્તર પશ્ચિમ સરહદે આવેલા નોર્ડુઝ ચેકપોઇન્ટ પરથી હવે ભારતીય નાગરિકો કરીને વિદ્યાર્થીઓને, આર્મેનિયા મારફતે સુરક્ષિત બહાર કાઢવાની યોજના અમલમાં મૂકવામાં આવી છે. અત્યાર સુધીમાં 110 ભારતીય વિદ્યાર્થીઓના પ્રથમ જૂથને આ ચેકપોઇન્ટ પર પહોંચાડવામાં આવ્યું છે, જ્યાંથી તેમને બસ મારફતે આર્મેનિયાની રાજધાની યેરેવનના એરપોર્ટ તરફ લઇ જવામાં આવશે. ત્યાંથી ભારત માટે હવાઈ મુસાફરી શરૂ થશે.
https://dailynewsstock.in/mudra-loan-goverment-pmmy-adharcard/
કેમ પસંદ કરાયું આર્મેનિયા?
war : વિશેષજ્ઞો અને સરકારનાં સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ઈરાનથી છૂટકારો મેળવવા માટે આર્મેનિયાનો રસ્તો ઘણી બધી દૃષ્ટિઓએ યોગ્ય અને સલામત છે:
ભૂગોળીય નજીકતા: ઈરાનના મુખ્ય શહેરોથી આર્મેનિયાની સરહદ નજીક છે, જેના કારણે જમીની મુસાફરી વધુ ઝડપી બને છે.
રાજકીય સ્થિરતા: આર્મેનિયા એક રાજકીય રીતે સ્થિર દેશ છે અને તે ભારત સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો ધરાવે છે.
સૌમ્ય સીમાઓ: ઈરાન-આર્મેનિયા વચ્ચે કોઈ લશ્કરી વિવાદ નથી, જેથી ઓપરેશનમાં ખલેલનું જોખમ ઓછું છે.
સક્રિય એરપોર્ટ: યેરેવનનો આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ સંપૂર્ણ રીતે કાર્યરત છે, અને ત્યાંથી ઝડપથી ફ્લાઇટ ઓપરેશન શક્ય બને છે.
war : મિડલ ઈસ્ટમાં ઈઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે ચાલી રહેલા ઘાતક તણાવની વચ્ચે ભારતે એકમાત્ર નીતિાત્મક અને તાત્કાલિક નિર્ણય લઈ તેના નાગરિકોને ઈરાનમાંથી બહાર લાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે.
સરહદી રજુઆતથી રેસ્ક્યૂ સુધી
war : વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે, દરેક વિદેશી નાગરિકે ઈરાન છોડતા પહેલા ઈરાનના જનરલ પ્રોટોકોલ વિભાગમાં પોતાની માહિતી રજુ કરવી ફરજિયાત છે. તેમાં સામેલ છે:
નામ અને પાસપોર્ટ વિગતો
વાહન નંબર
સમય અને તારીખ
કયા બોર્ડર પરથી જઈ રહ્યા છે તેનો ઉલ્લેખ
war : આ તમામ માહિતી ભારતીય રાજદૂતાવાસ દ્વારા ઈરાન સરકાર સુધી પહોંચાડવામાં આવી રહી છે જેથી જમીન માર્ગે પસાર થતી ગતિવિધિ સુરક્ષિત રહે.
એરલિફ્ટ શક્ય કેમ નથી?
હાલમાં, ઈરાનની અંદરનું સુરક્ષા પરિપ્રેક્ષ્ય એવુ નથી કે સીધા એરલિફ્ટ શક્ય બને. તેની પાછળના મુખ્ય કારણો છે:
એરપોર્ટ બંધ છે: મોટા ભાગના આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ નાગરિક હવાઈ મુસાફરી માટે બંધ છે.
ઈઝરાયલના હુમલાઓ: છેલ્લા ત્રણ દિવસથી ઈઝરાયલના શસ્ત્રગત હુમલાઓને કારણે હવાઈ માર્ગ જોખમી બન્યો છે.
war : ફ્લાઈટ સુરક્ષા જોખમ: ભારત પોતાની એરલાઈનને સીધી ઈરાન મોકલવા માટે તૈયાર નથી કારણ કે એ માટે ઈરાન સરકારની મંજૂરી ઉપરાંત પાયાની સુરક્ષા વ્યવસ્થા પણ જરૂરી છે.
સૈન્ય તણાવ વધ્યો છે: ઈરાનના પલટનમાં ઈઝરાયલના વિમાની હુમલાઓના પગલે સતત તણાવની સ્થિતિ સર્જાઈ છે.
ઇંધણની અછત અને આંતરિક અરાજકતા
ઇરાનની રાજધાની તેહરાન સહિતના મોટા શહેરોમાં ઈંધણની અછત પણ એક નવી ચિંતા બની છે. રિપોર્ટ્સ અનુસાર:
પેટ્રોલ પંપ પર લાંબી લાઈનો લાગી ગઈ છે.
લોકોને પેટ્રોલ મળતું નથી, જેના કારણે શહેર છોડી નાના શહેરોમાં સ્થળાંતર શરૂ થયું છે.
અનેક પરિવારો કેસ્પિયન સમુદ્ર તરફ ખસે છે, પણ રસ્તા ટ્રાફિકથી જામ છે.
રોઇટર્સ અનુસાર, એક સ્ટેટમેન્ટમાં જણાયું કે, “3-3 કલાક લાઇનમાં ઊભા રહીને પણ પેટ્રોલ મળતું નથી.”
સીએનએનના જણાવ્યા અનુસાર, તેહરાનમાં અત્યાર સુધીમાં 200થી વધુ લોકોના મોત થઈ ચૂક્યા છે, જે હાલની સંજોગોની ગંભીરતાનું દ્યોતક છે.
શું કહેવાય છે અધિકારીઓ દ્વારા?
war : ભારત સરકારના વરિષ્ઠ સૂત્રો મુજબ, “વિદેશ મંત્રાલય સતત ઈરાન, આર્મેનિયા અને બીજા સંબંધિત દેશોની રાજદૂતી સંસ્થાઓ સાથે સંપર્કમાં છે. દરેક વિદ્યાર્થીઓ અને નાગરિકોની સુરક્ષા માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે.” એમ પણ જણાવાયું કે આ સમગ્ર પ્રક્રિયા “હ્યુમેનિટેરિયન અને નોન-પોલિટિકલ રેસ્ક્યૂ ઓપરેશન” છે.
વિમુક્તિની કામગીરી કેવી રીતે આગળ વધશે?
ભારત સરકારે રેસ્ક્યૂ માટે ત્રણ તબક્કાની યોજનાની શરૂઆત કરી છે:
સંકટગ્રસ્ત વિસ્તારોમાંથી નાગરિકોને એકત્ર કરવાનું કામ
નાગરિકોને ઈરાનના વિવિધ શહેરોમાંથી નોર્ડુઝ બોર્ડર તરફ લાવવામાં આવશે.
બોર્ડર ક્રોસિંગ અને ટ્રાંઝિટમાં સહયોગ
આર્મેનિયાના સહયોગથી બસો, એમ્બ્યુલન્સ અને અન્ય વાહનો દ્વારા નાગરિકોને યેરેવન એરપોર્ટ સુધી પહોંચાડવામાં આવશે.
એરલિફ્ટ અને પુનઃસ્થાપના
યેરેવનથી ભારત માટે વિશેષ ચાર્ટર્ડ ફ્લાઇટ દ્વારા નાગરિકોને સુરક્ષિત પાછા લાવવામાં આવશે.
https://youtube.com/shorts/wIXdo_aCUvQ
વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની જવાબદારી અને માનવતાની મિશાલ
war : વિશ્વભરમાં ભારતે સતત પોતાની નાગરિકોની સુરક્ષા માટે પગલાં લીધા છે. યુક્રેનમાં “ઓપરેશન ગંગા” હોય કે સુદાનમાં “ઓપરેશન કાવેરી”, ભારતે સમયસર પ્રતિસાદ આપીને પોતાની દ્વિતીય નાગરિકોની પરવા દર્શાવી છે. હાલનો ઈરાન-ઈઝરાયલ સંઘર્ષ પણ એવા જ પરિસ્થિતિની પુનરાવૃતિ છે, જ્યાં દૂરનાં ભૌગોલિક સ્થાનોમાં ફસાયેલા નાગરિકો માટે ભારત એક આશાની કિરણ બની ઊભું રહ્યું છે.
ઈરાનની અગ્નિવર્ષા વચ્ચે, ભારતીય સરકારના સંયમ, સમયસર નિર્ણય અને તાલમેલભર્યા પ્રયાસોની પ્રસંસા થવી યોગ્ય છે. FAST એપ્લિકેશન, વિદેશ મંત્રાલયનો ALH (Assistance Line for Help) નંબર અને ભારતના તહેનાત રાજદૂતાવાસો એકમાત્ર આશરો બની રહ્યા છે.
હવે જો આ ઓપરેશન સફળતાપૂર્વક આગળ વધે છે, તો તે ફરી એકવાર વિશ્વ સમક્ષ ભારતના “કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં પોતાના નાગરિકોને સુરક્ષિત લાવવાના સંકલ્પ” ને સાબિત કરશે.
